Van veel lezers krijg ik de vraag wat de FAST® Methode is, wat het betekent en hoe het werkt.Met dit artikel wil ik daar helderheid in scheppen.
De
FAST® Methode (Fonografie en Analogie Strategie Training Methode).
De FAST® Methode is een wederzijds overgedragen
remediërend leesprogramma dat bestaat uit losstaande, op zichzelf staande, instructie eenheden voor elk van de
componenten (linguïstische vaardigheden, spelling, leessnelheid en begrijpend
lezen). Dit zorgt ervoor dat unieke, op de leerling afgestemde programma’s samengesteld
kunnen worden. De componenten zijn van remediërende aard, omdat ze de tekorten
bij de leerling wegwerken en zijn daarmee zeer geschikt voor leerlingen (jong
en volwassen) met dyslexie of achterstanden. De methode maakt het mogelijk om
de leerling een heroriëntering te geven en de taal opnieuw op te bouwen. In
wederzijdse afstemming worden leraar en leerling uitgedaagd om elkaar te
onderwijzen en inzicht te geven in het gebruik van cognitieve en metacognitieve
leerstrategieën.
Instructie
De FAST® Methode maakt gebruik van aparte op
zichzelf staande programma’s voor elk van de componenten (linguïstische
vaardigheden, spelling, leessnelheid en begrijpend lezen). Instructie is gebaseerd
op wederzijdse instructie en betekent:
1.
Cognitieve en metacognitieve
leerstrategieën worden gemodelleerd door de coach om tot de juiste oplossing te
komen.
2.
Stap voor stap feedback door de “leraar”
om goede antwoorden te bevestigen en te belonen en om gemodelleerd uitleg te
geven bij foutieve oplossingen.
3.
Er is sprake van wederzijds lesgeven
waarin de leerling en de leraar van rol wisselen.
4.
Er is meerdere keren per week geschreven
interactie tussen leraar en leerling.
Linguïstische
vaardigheden
Gebaseerd op de Nederlandse taal, de linguïstische
vaardigheden component traint expliciet de fonologische (klank analyse, klankpatronen,
enz.) en orthografische vaardigheden (letter-klank koppeling, klinker-medeklinker
patronen, woordbeelden - morfologische vaardigheden, enz.). Er wordt een
heroriëntering gegeven waardoor de taal opnieuw opgebouwd wordt.
Kinderen (jonge, maar ook oudere kinderen) met
dyslexie en taalachterstanden die fonologische tekorten vertonen, hebben
expliciete instructie nodig op het foneem-grafeem niveau. De linguïstische
vaardigheid component richt zich specifiek op de kleinste letter-klank eenheden
terwijl tegelijk de grotere lettergreep eenheden getraind worden. Het doel van
de linguïstische vaardigheden is om het woordbeeld te ontwikkelen door kern
klanken en synthese vaardigheden te remediëren.
De kern van de instructie is gebaseerd op het
gebruik van cognitieve strategieën (analogie, woorddelen, enz.), om linguïstische
vaardigheden (zoals de stomme klank, dubbele medeklinker, enz.) te integreren. Bovendien maakt de
instructie gebruik van een gestructureerd Lego en kleuren systeem. Dit Lego-kleuren
systeem zorgt ervoor dat er gerichte analyse komt van de linguïstische
vaardigheden en om taalpatronen te herkennen. Daarnaast zorgt dit systeem
ervoor dat de cognitieve strategieën geankerd worden aan de kleuren. Voor
kinderen met taalachterstanden en dyslexie is dit een visuele en tastbare
werkwijze en slaat de brug tussen het denken en het doen wat bij de zwakke
taalleerling verstoord is.
Spelling
vaardigheden
Het goed kunnen spellen heeft voordelen voor het
leesproces, maar het is ook noodzakelijk in het goed kunnen uitdrukken in
schrift. En hoewel spelling als een belangrijk vaardigheid gezien wordt,
besteden scholen hier weinig aandacht aan. Wanneer naar taalzwakke leerlingen
gekeken wordt, krijgen kinderen met technisch leesproblemen voorrang.
De spellingvaardigheden component in de FAST®
Methode bouwt op de linguïstische vaardigheden en versterkt zodoende de
vaardigheden. Bij de spelling van woorden, maar ook bij werkwoordspelling,
draait het om verschillende categorieën. Met behulp van specifieke cognitieve (rijm,
analogie, enz.) en metacognitieve (monitoren) strategieën en instructiematerialen
krijgt de spelling een heroriëntering en wordt het systematisch opgebouwd. Tijdens
elke les wordt de leerling uitgedaagd om informatie samen te voegen in een
uitgebreid begrip van woordpatronen, woordbeelden en regels.
Leessnelheid
(technisch lezen)
De leessnelheid is een belangrijke vereiste voor
het begrijpend lezen. De gedachte hierachter is dat tijdens het begrijpen van
een tekst de minste cognitieve energie verloren moet gaan aan het ontsleutelen
van woorden. Met andere woorden, wanneer het lezen vloeiend gaat, dan kan alle
concentratie uitgaan naar het begrijpen van de tekst.
De leessnelheid component bouwt net als de
spellingcomponent voort op de linguïstische vaardigheden component. Gebaseerd
op de herhaald lezen techniek, lezen de leerlingen woorden en zinnen twee maal
voor 1 minuut, waarna het doel gesteld wordt om het aantal correct gelezen
woorden te verhogen. Ook tekstpassages worden op dit principe uitgevoerd. De
leerling traint op deze wijze zijn opnamevermogen en dwingt zichzelf als het
ware om boven zijn huidige snelheid uit te stijgen. En tegelijk bouwt het een vocabulaire
van zichtwoorden op. Daarnaast lezen leerlingen wisselrijtjes om de
woordstructuur te begrijpen en sneller te doorgronden. Ook Lego en kleuren
worden gebruikt om dit proces te integreren.
Begrijpend
lezen
Bij begrijpend lezen wordt de leerling door
middel van het expliciete wederzijdse instructie model geleerd om tot goede
samenvattingen te komen van een tekst. De belangrijkste cognitieve
(voorspellen, vragen stellen, enz.) en metacognitieve strategieën (regulatie en
monitoren) komen tijdens de instructie aan bod, waarbij toegewerkt wordt naar
een geïntegreerde samenvatting.
Een belangrijk proces dat de leerling doormaakt
in het samenvatten is het kritisch leren denken. Samen met de leraar wordt de
leerling begeleid om een eigen denkbeeld te formuleren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten